อาจารย์ไม้กวาด
เช้านี้ตื่นขึ้นมาตีสามกว่า ๆ ลุกจากที่นอนไปล้างหน้าแปรงฟัน ก็คิดธรรมะไปว่าเช้านี้จะเขียนเรื่องอะไร ทำสรีระกิจเสร็จก็ยังคิดไม่ออก อันธรรมะนั้นไม่ใช่ว่านึกอยากจะเขียนอะไรก็ได้นะ มันต้องมีอะไรมากระทบให้เห็นให้ได้ยินหรือให้รู้สึกไปถึงใจเสียก่อน จึงจะเป็นธรรมะให้เขียนออกมาได้
๑ ช.ม.เต็ม ๆ เดินไปเดินมาก็ไม่มีอะไรมากระทบตาหูกายใจให้เป็นธรรมะที่จะเขียนออกมาได้ พลันนั้นตาเหลือบไปเห็นไม้กวาดอ่อนหรือทางอีสานเรียกว่าไม้ฟอยที่ถักด้วยดอกแขม ที่ได้มาจากวัดดอยฯ แขวนอยู่ที่ข้างฝากุฏิ ที่เราให้ช่างมาเจาะข้างฝาปูนทำที่แขวนเอาไว้
พอเห็นไม้กวาดแขวนนิ่งอยู่เท่านั้น ธรรมะก็เกิดขึ้นทันที อาจารย์ไม้กวาดท่านอยู่ที่ข้างฝานี่เอง ท่านสอนว่า
“ไม้กวาดน่ะมันกวาดอะไรเองไม่ได้ มันต้องมีผู้มาหยิบมาจับมันไปกวาด ไม้กวาดมันไม่ได้เดือดร้อนอะไรกับใครที่ไหนถ้าที่นั้นสกปรก มีแต่คนที่อยู่ที่นั้นที่จะเดือดร้อน ถ้าปล่อยให้ที่ที่ตนอยู่สกปรก”
“การวางไม้กวาดไม่ใช่จะวางยังไงตามอัธยาศัยก็ได้ ถ้าวางไม่ถูกต้องโดยเอาปลายทิ่มลงพื้นแบบที่หลายคนพากันทำ มันก็จะทำให้ปลายงอนกวาดไม่สะดวกและขาดคุณภาพ แต่ก็แปลกที่หลาย ๆ คนไม่ค่อยคิดกันถึงเรื่องนี้”
“ถ้าจะวางระเกะระกะหรือไม่แขวนให้เป็นระเบียบ มันก็จะบ่งบอกของนิสัยของคนนั้น”
“ไม้กวาดถ้านำมาเปรียบกับการปฏิบัติธรรม ก็คือเราต้องกวาดขยะออกไปจากจิตใจของเรา ขยะคือกิเลสต่าง ๆ ซึ่งเป็นมลทินของจิตใจ อันทำให้เกิดทุกข์ต่าง ๆ นานาแก่ผู้ที่เป็นเจ้าของดวงจิตนั้น”
“สติ สมาธิ ปัญญา เท่านั้น ที่จะใช้ทำเป็นไม้กวาดคอยกวาดกิเลส ให้หมดออกไปจากจิตใจของเรา”
“จึงว่าสติ สมาธิ ปัญญา ก็เหมือนกับไม้กวาดที่ไม่เดือดร้อนกับขยะในจิตในใจของใคร มีแต่จิตใจของคนนั้นที่จะเดือดร้อน ที่ไม่ยอมใช้สติ สมาธิ ปัญญา ที่มีอยู่ในตน มากำจัดกิเลสให้หมดไปจากจิตใจ คิดแล้วมันก็ไม่ต่างจากการที่เราไม่มีไม้กวาดเอาไว้กวาดบ้านเรือน หรือมีแต่ไม่เคยเอามากวาด ฉันใดก็ฉันนั้นไม่แตกต่างกัน”
“หรือไม้กวาดจะเปรียบในสมัยนี้ ก็ไม่ต่างจากข้อมูลคำสอนหรือความรู้มากมายก่ายกอง ที่เห็นสอนหรือให้ความรู้เกลื่อนกล่นไปหมด แต่ไม่มีคนนำไปปฏิบัติ มันก็ไม่แตกต่างจากที่เห็นไม้กวาดวางหรือแขวนให้เกลื่อนไปหมด แต่ไม่มีคนกวาด ดูเหมือนว่าทุกคนก็เห็นและชี้ไปที่ไม้กวาดว่าวางอยู่ตรงนั้นตรงนี้ ก็แค่เห็นและชี้บอกไปเท่านั้นเอง เท่านั้นเองจริง ๆ”
เช้านี้เลยได้อาจารย์ไม้กวาดสอนซะยืดยาว ก็ให้รู้สึกขอบพระคุณอาจารย์มากครับผม ที่ทำให้กระผมรอดตัวเขียนธรรมะไปได้อีก ๑ วัน
วัดพระธาตุโพธิ์ทอง
๒๖ ธ.ค.๖๖